publikacje

Kościerskie Zeszyty Muzealne Nr 8/2014

W bieżącym roku świętujemy 25 lat wolności naszego kraju. My również pragniemy włączyć się w to radosne święto, oddając do rąk Czytelników kolejny, już 8. numer „Kościerskich Zeszytów Muzealnych”, tym razem w pełni poświęcony najważniejszym – naszym zdaniem – wydarzeniom, jakie miały miejsce przez te 25 lat w naszym mieście.

Prosimy o potraktowanie tej publikacji jako swego rodzaju retrospekcji życia lokalnej społeczności, zwłaszcza przez pryzmat działalności samorządu, gdyż to on odegrał jedną z głównych ról w rozwoju naszego miasta. Na tych łamach nie zabraknie jednak również informacji o życiu kulturalnym, osiągnięciach sportowych oraz edukacyjnych mieszkańców naszego miasta.

Pierwszą część publikacji stanowi kronika, drugą – zdjęcia, w trzeciej umieściliśmy wywiady, zaś w czwartej – biogramy osób najbardziej zasłużonych, czyli Honorowych Obywateli Miasta Kościerzyny. Powrót do samorządu terytorialnego w Polsce poprzedziły wydarzenia, jakie miały miejsce na przełomie lat 80. i 90. ubiegłego wieku. Charakter tych przemian sprowadzał się do odrzucenia przez społeczeństwa Europy Środkowo-Wschodniej gospodarki nakazowej, a przyjęcia w zamian systemu wielopartyjnej demokracji w warunkach gospodarki rynkowej. Rozpad ZSRR i światowego systemu socjalistycznego oraz upadek i kryzys komunizmu w Polsce oznaczał załamanie się władzy ówczesnego państwa i przejście do modelu demokratycznego państwa prawa. Radykalnie zerwano z instytucjami typu radzieckiego i zniesiono całkowicie rady narodowe, by od nowa tworzyć tradycyjny samorząd.

Przywrócenie instytucji samorządu terytorialnego w Polsce stało się możliwe po obradach Okrągłego Stołu, częściowo demokratycznych wyborach parlamentarnych z 4 czerwca 1989 roku oraz powołaniu rządu Tadeusza Mazowieckiego. Na pierwszym posiedzeniu Senatu 29 lipca 1989 roku zaakceptowano i przyjęto plan w zakresie budowy samorządu terytorialnego. Pierwsza reforma samorządowa z 1990 roku, częściowo oparta na wzorcach przedwojennych, przywracała samorząd gminny i miała charakter tymczasowy. Natomiast kolejna reforma z 1998 roku wykreowała i wprowadziła dwa nowe podmioty publicznoprawne – powiat i województwo.

Następnymi etapami tego procesu było wprowadzenie bezpośrednich wyborów wójtów i burmistrzów w 2002 roku oraz wiele mniejszych, jakkolwiek również istotnych zmian ustawowych. Te i inne reformy w Polsce pozwoliły nam na wstąpienie do NATO (1999) i Unii Europejskiej (2004), toteż w tym roku możemy także świętować okrągłe rocznice tych wydarzeń. Wiele udało nam się osiągnąć, ale przed nami kolejne wyzwania, z którymi przyjdzie nam się zmierzyć. O wolność walczyli Polacy w całym kraju. Mieszkańcy Kościerzyny również mieli w tym swój udział. Co zaliczamy do naszych sukcesów? A co z perspektywy czasu można było zrobić inaczej? Jak oceniamy ćwierćwiecze wolności? Czy nadal cieszymy się ze zwycięstwa, czy zapominamy już o walce, którą toczyliśmy? Co zrobimy z wywalczoną wolnością? Te i inne pytania mieszkańcom Kościerzyny, walczącym w latach 80. XX wieku o wolność, zadały uczennice Powiatowego Zespołu Szkół nr 2 w Kościerzynie. Wywiady przeprowadziły w ramach projektu „Migawki historii – 25 lat wolnej Kościerzyny”, współfinansowanego przez Fundację im. Stefana Batorego w ramach konkursu „25 lat wolności”, realizowanego pod kierunkiem Eweliny Ławeckiej przez Fundację Instytut Równowagi Społeczno-Ekonomicznej w Gdyni w partnerstwie z Powiatowym Zespołem Szkół nr 2 w Kościerzynie.

Na zakończenie warto wspomnieć, że z obecnie pełniących zaszczytną funkcję radnego podczas wyborów w 1990 roku mandat uzyskała Grażyna Greinke. Obecnie najdłużej w III RP, bo od 17 września 1991 roku mandat radnego Rady Miasta Kościerzyny nieprzerwanie sprawuje Piotr Słomiński. Od 1994 roku radną jest również Teresa Preis. Przez 17 lat mandat radnego wypełniał Bogdan Drzymała. Najstarszym radnym w Polsce jest Benedykt Karczewski.